Organ-music: Αυγούστου 2015

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ

ΑΓΙΟΥ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ ΤΗΣ ΑΣΣΙΖΗΣ

ΡΟΔΟΣ

Το εκκλησιαστικό όργανο του Ιερού Ναού των Καθολικών Αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης είναι μια κατασκευή του 1939 από το γνωστό ιταλικό εργοστάσιο εκκλησιαστικών οργάνων Pinchi. Η κατασκευή του οργάνου ολοκληρώθηκε λίγο μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σύμφωνα με μαρτυρία του γιού του κατασκευαστή Guido Pinchi.

Καθολικός Ναός Αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης - Είσοδος

Καθολικός Ναός Αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης - Κωδωνοστάσιο

Καθολικός Ναός Αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης - Εσωστερικό του Ναού από την Είσοδο

Το όργανο αυτό είναι, μέχρι στιγμής, το μεγαλύτερο που υπάρχει σε εκκλησία στην Ελλάδα. Διαθέτει δύο πληκτρολόγια για τα χέρια, καθώς και μία σειρά ποδοπλήκτρων. Η κονσόλα του οργάνου βρίσκεται στο κάτω μέρος του ναού και συνδέεται με τους αυλούς με ένα παχύ καλώδιο μετάδοσης των εντολών. Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε τη λεγόμενη «ηλεκτρική μετάδοση».

Η κονσόλα του εκκλησιαστικού οργάνου

Η κονσόλα του εκκλησιαστικού οργάνου - Ποδόπληκτρα

Η κονσόλα του εκκλησιαστικού οργάνου - Άποψη από την είσοδο του Ναού

Το όργανο έχει συνολικά 1609 αυλούς, εκ των οποίων οι 671 ανήκουν στο κάτω πληκτρολόγιο με την επωνυμία Organo Grande (Μεγάλο Όργανο) και είναι κατανεμημένοι σε 11 ομάδες που ενεργοποιούνται από 7 διακόπτες στην κονσόλα. Το επάνω πληκτρολόγιο επωνομάζεται Organo Espressivo (Εκφραστικό Όργανο) και διαθέτει 842 αυλούς σε 14 ομάδες, όπου ελέγχονται από 10 διακόπτες στην κονσόλα. Οι αυλοί αυτού του τμήματος είναι έγκλειστοι σε ένα θάλαμο, του οποίου η πλευρά που βλέπει προς το ναό, έχει γρίλλιες που ανοιγοκλείνουν με τη βοήθεια του δεξιού πεντάλ για να αφήνουν περισσότερο ή λιγότερο ήχο ελεύθερο. Το τμήμα των ποδοκίνητων πλήκτρων έχει 96 αυλούς που βρίσκονται στο οπίσθιο μέρος του οργάνου και δεν είναι ορατοί από την πρόσοψη. Οι αυλοί αυτοί έχουν τεράστιες διαστάσεις εκ των οποίων ο μεγαλύτερος έχει ύψος 5 μέτρα και ενεργοποιείται από το πρώτο ποδόπληκτρο από τη συστοιχία Contrabass 16’. Υπάρχουν επίσης 6 βοηθητικοί διακόπτες για διάφορες εργασίες όπως το Tremulo, όπου κάνει τον ήχο του επάνω πληκτρολογίου να κυματίζει, το Unione Tastiere όπου συνδέει τα δύο πληκτρολόγια μεταξύ τους, έτσι ώστε ο οργανίστας παίζοντας στο κάτω πληκτρολόγιο να ηχεί ταυτόχρονα και το πάνω, δύο διακόπτες σύμπλεξης των πλήκτρων προς τα ποδόπληκτρα, όπου εδώ τα ποδόπληκτρα συνδέονται με τα χειρόπληκτρα αυτόματα καθώς και συμπλέκτες οκτάβων, δηλαδή ενώ πιέζουμε ένα πλήκτρο, ακούγονται ταυτόχρονα και τα πλήκτρα κατά μία οκτάβα υψηλότερα.

Η πρόσοψη του εκκλησιαστικού οργάνου από τον άμβωνα

Η πρόσοψη του εκκλησιαστικού οργάνου από τον Ιερό Βήμα

Για την αποτελεσματική απόδοση του οργάνου βρίσκεται τοποθετημένος κάτω από τις βάσεις των αυλών ένας γιγανταίος ασκός συμπίεσης αέρος και τροφοδοσίας όπου με ειδικές δερμάτινες σωληνώσεις τροφοδοτεί τα διάφορα τμήματα με συμπιεσμένο αέρα

Αεροθάλαμοι

Οι αυλοί του συγκεκριμένου οργάνου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με τον τρόπο παραγωγής του ήχου. Η πλειονότητα των ήχων παράγεται από χειλεόφωνους αυλούς, όπως στην πρόσοψη, ενώ υπάρχουν και αυλοί γλωττιδόφωνοι, δηλαδή με παλλόμενη γλωττίδα και που παράγουν χαρακτηριστικά ηχοχρώματα του τύπου Τρομπέτας και Όμποε.

Δεξιά η συστοιχία της Τρομπέτας στο Organo Grande

Η συστοιχία του Όμποε στο Organo Espressivo

Μέσα στα ηχοχρώματα του οργάνου υπάρχει επίσης και η κατηγορία των εγχόρδων, όπου αυλοί με περιορισμένη διάμετρο παράγουν αρκετά ένρινο ήχο που θυμίζει έγχορδα. Στους αυλούς αυτούς δίνεται η επωνυμία Viola και Coro de Violes ενώ σε αυτούς όταν προστεθεί η συστοιχία των Celeste (Ουράνια Φωνή) τότε ο ήχος που παράγεται παρουσιάζει ένα κυματοειδές εφφέ λόγω του ότι δημιουργείται το φαινόμενο του διακροτήματος στον ήχο.

Η κατασκευή των αυλών (voicing) του οργάνου αυτού, είναι ιδανική για ερμηνεία έργων της Ρομαντικής και Σύγχρονης Εποχής, χωρίς όμως να αντενδείκνυται η χρήση και για έργα της εποχής Baroque.

Το όργανο ανακατασκευάσθηκε εκ βάθρων το 2006 με προσωπική μέριμνα του εφημερίου πατρός Λουκά OFM από την ιταλική εταιρεία κατασκευής εκκλησιαστικών οργάνων Alessandro Giacobazzi.

Τα ηχοχρώματα του οργάνου είναι τα ακόλουθα:

Organo Grande

1) Principale 8'

2) Octave 4'

3) Twelfth 2 2/3'

4) Ripieno V Fille

5) Flauto 8'

6) Salicional 8'

7) Tromba 8'

8) UT (Manual Coupler)

9) I/8 Ped (Pedal Coupler with Organo Grande in unison)

10) II/8 Ped (Pedal Coupler with Organo Espressivo in unison)

11) Acuta I (Octave Coupler in Organo Grande)

12) Acuta II/I (Octave Coupler from Organo Espressivo to Organo Grande)

Organo Espressivo

13) Bordone 8'

14) Flauto 4'

15) Sesquialtera ΙΙ 2 2/3'+1 3/5'

16) Flautino 2'

17) Viola 8'

18) Celeste 8' (TC)

19) Coro di Violes 8'

20) Principalino 8' (TC)

21) Pienino III Fille

22) Oboe 8'

23) Tremulo

Pedale

24) Contrabasso 16'

25) Basso 8'

26) Violoncello 8'

Βίντεο με το εσωτερικό του εκκλησιαστικού οργάνου

______________________________________________________________________

Βίντεο με φωτογραφίες του εκκλησιαστικού οργάνου

_____________________________________________________________________

Βίντεο με το εκκλησιαστικό όργανο

_____________________________________________________________________

Βίντεο με την Τοκάτα για την Ύψωση του Girolamo Frescobaldi, όπου ακούγονται όλοι οι ήχοι των Celeste Stops (Ηχοχρώματα Διακροτημάτων) του εκκλησιαστικού οργάνου

______________________________________________________________________

Βίντεο όπου ακούγεται το εκκλησιαστικό όργανο από τα πιο απαλά ηχοχρώματά του έως και το πλήρες ηχητικό του αποτέλεσμα